Probiyotik Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir? | SDM Kalibra

Herhangi bir diyet değişikliği, mevsim değişikliği veya seyahat durumlarında diyette yer alması gereken probiyotikler vücut sağlığı için önemli bir rol oynar. Vücutta doğal olarak bulunan, aynı zamanda dışarıdan alınan besinler ve takviyeler ile artırılabilen probiyotikler bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve kanser de dahil çok sayıda hastalığa karşı koruma sağlamaya yardımcı olur.

Peki, probiyotik nedir? Probiyotik ne işe yarar? Cevaplar bu içerikte!

Probiyotik Nedir?

Probiyotik, vücut içerisinde doğal olarak bulunan ve vücudun çeşitli aktivitelerini destekleyen yararlı bakterilerdir. Bu yararlı bakterilerin ana görevi dengeli bir bağırsak florası oluşturmaktır. Birçok bakteri suşu ise kilo verme, kalp sağlığı, bağışıklık sistemi ve sindirim sistemi üzerine olumlu etkiler oluşturmakatdır. Ayrıca bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkiye de sahip olduklarından vücuda probiyotik takviyesi yapmak, hastalıklara karşı direnç kazanmaya yardımcı olur.

Probiyotik Ne İşe Yarar?

Probiyotikler hakkında en çok merak edilen konulardan birisi “Probiyotik ne işe yarar?” sorusudur. Genelde bağırsak sağlığını destekleme ve hastalıklardan korunmaya destek olma gibi faydalarıyla ön plana çıkan probiyotikler, vücudun pek çok faaliyetini gerçekleştirmesine yardımcı olur. Aynı zamanda birçok çalışma gösteriyor ki sağlıklı kiloda bulunan kişilerle fazla kilolu kişilerin bağırsak bakteri düzeyleri farklı bulunmuş. Probiyotiklerin iştah ve kalori yakımı üzerinde de etkisi olduğu görülmüştür. Bu sonuca bakarak bağırsak florasının vücut kilosu üzerinde etkin bir rolü bulunmaktadır diyebiliriz.

Sağlıklı bağırsak florası besinlerin etkili şekilde sindirilebilmesi açısından önemlidir. Probiyotik takviye sayesinde bağırsak florası desteklenerek sindirim süreci kolaylaştırılabilir. Ek olarak, vücutta halihazırda bulunan yararlı bakterilerin üreyip çoğalması da probiyotik alımı ile desteklenir.

Probiyotikler Nelerdir?

En yaygın doğal probiyotik çeşitleri frukto-oligosakkaritler (FOS), galaktooligosakkaritler (GOS) ve inülindir. Vücuttaki farklı mekanizmaların çalışmasını destekleyen bu probiyotikleri şu şekilde detaylandırmak mümkündür:

•        Frukto-oligosakkarit: Besinlerde yaygın biçimde bulunan frukto-oligosakkaritler; buğday, soğan, sarımsak, yer elması, hindiba ve bezelye gibi sebzelerde bulunur. Günde 10 grama kadar alınan frukto-oligosakkarit, bağırsaktaki yararlı bakteri üretimini destekler.
•        Galaktooligosakkarit: Galaktooligosakkaritler ise en çok anne sütünde ve inek sütünde bulunur. Çocuklar için probiyotik kullanımı, bulaşıcı ve alerjik hastalıkların önüne geçmede fazlasıyla önemli olduğundan bebek mamalarında sıklıkla bu probiyotik gıdalar kullanılır. Aynı zamanda, galaktooligosakkaritler kalsiyum emilimi ve kemik mineralizasyonu gibi vücut fonksiyonlarını da destekler.
•        İnülin: Bitkilerin karbonhidrat depolarını dolduran inülin; özellikle soğan, enginar, karahindiba ve yer elması gibi bitkilerde mevcuttur.

Probiyotik İçeren Besinler Nelerdir?

Diyetlerine zengin probiyotik içeriği olan besinler eklemek isteyen kişilerin sıklıkla merak ettiği “Probiyotik nerelerde var?” sorusuna, kapsamlı bir cevap vermek mümkündür. Özellikle mayalanmış ve fermente edilmiş gıdalar probiyotik içerir. Zira, mayalanma sürecinde yoğun bir bakteri aktivitesi gerçekleşir.

Probiyotik içeren besinler arasında proteinli besin çeşitleri olan süt bazlı gıdalar da yer alır. Zira sütün içerisinde doğal olarak çok sayıda yararlı bakteri bulunması, onu etkili probiyotik kaynaklarından yapar. Bu da sütten üretilen besinlerin belli bir probiyotik içeriğine sahip olmasını sağlar.

Başlıca probiyotik yiyecekler şu şekilde sıralanabilir:

•        Yoğurt: Probiyotik besinler arasında en ön planda bulunan yoğurt, sütün mayalanması ile elde edilen bir probiyotik besindir. Doğal yoğurtta halihazırda yoğun bir probiyotik içeriği vardır; bunun yanında, çeşitli yöntemler ile yoğurda dışarıdan probiyotik eklenebilir.
•        Boza: Probiyotik içeriği açısından zengin olan boza fermente bir içecektir. Geleneksel bir içecek olan boza, probiyotiklerin yanı sıra, zengin bir antioksidan içeriğine de sahip olmasıyla dikkat çeker.
•        Kefir: Probiyotik besinler nelerdir dendiğinde akla gelen ilk gıdalar arasında kefir yer alır. Genelde marketlerde veya bakkallarda paketlenmiş bir halde satılan ve sağlığa faydalı olduğu için tercih edilen kefir, probiyotik mayaları da içinde barındırmasıyla ön plana çıkar. Aynı zamanda yüksek proteinli içecek çeşitleri arasında yer alan kefir hem probiyotik hem de protein yönünden zengin bir içecektir.
•        Kombuça: Bir çeşit çay mantarı ile üretilen kombuça yalnızca çay, kombuça mantarı ve şeker ile yapılır. Hem üretimi kolay hem de sağlık açısından çok faydalı fermente bir içecek olan olan kombuça, zengin probiyotik ve B vitamini içeriği ile dikkat çeker.

Probiyotik Faydaları Nelerdir?

Probiyotik nedir ne için kullanılır merak edenler, probiyotiklerin sunduğu yararların ne olduğunu da bilmek ister. Başlıca probiyotik faydaları şu şekilde sıralanabilir:

•        Bağırsaktaki yararlı ve zararlı bakteriler arasında denge kurulmasını sağlayarak ishal, kabızlık, gaz ve şişkinlik gibi semptomların azaltılmasına yardımcı olur.
•        Probiyotikler, bağırsak mikrobiyotasını güçlendirerek, bağışıklık hücrelerinin aktivitesinin artmasına yardımcı olur.
•        Bazı probiyotik türleri, vajinal flora için yararlıdır. Vajinal enfeksiyon riskini azaltıp pH dengesini koruyarak mantar enfeksiyonlarının oluşumunu engelleyebilir.
•        Bazı probiyotikler, cilt sağlığını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Özellikle atopik dermatit gibi cilt hastalıklarının semptomlarını hafifletebilir ve cilt bariyerinin iyileşmesine yardımcı olabilir.
•        Antibiyotik kullanımı, bağırsak florasını etkileyebilir ve sindirim sorunlarına neden olabilir. Probiyotik takviyeler, antibiyotiklere bağlı ishalin oluşma riskini azaltabilir ve bağırsak florasının yeniden dengeye gelmesine yardımcı olabilir.
•        Hem Lactobacillus hem de Bifidobacterium ailesindeki birkaç probiyotik suşunun kilo ve göbek yağını azalttığı yönde çalışmalar yer almaktadır.
•        Probiyotikler, yiyeceklerden alınan kalori miktarını azaltabilir. Ayrıca iştah ve yağ depolama ile ilgili hormon ve protein seviyelerini etkilediğinden obeziteye neden olabilecek enflamasyonu potansiyel olarak azaltabilir.

Probiyotik takviyesi, kalibra diyeti gibi etkili diyet programlarında da sıklıkla tercih edilir. Çünkü sağlıklı ve fit bir vücuda kavuşmak için uygulanan diyet programlarında vücuda alınan besinler her zamankinden farklı olabilir. Bu durum, vücudun, rutini dışına çıkmasına ve sindirim problemleri yaşanmasına neden olabilir. Dolayısıyla, probiyotik takviye kullanımı, vücudun bu yeni normale alışmasını da destekleyebilir.

Etkili diyet programlarından birisi olan kalibra diyeti hakkında bilgi almak isteyenler, “Kalibra diyeti nedir?” içeriğini okuyabilirler.

Probiyotik Takviyesi Nasıl Kullanılmalıdır?

Probiyotik takviyesi nasıl kullanılır sorusunun cevabı, takviyenin çeşidine göre değişiklik gösterir. Kapsül veya tablet şeklinde olan probiyotik takviyeleri, su veya herhangi bir sıvı ile yutarak tüketilir. Şase ya da toz halindeki probiyotikler ise direkt olarak su içinde çözülerek veya gıdaya eklenerek vücuda alınabilir.

Probiyotik takviyesi alırken dikkatli olunması gereken bir konu ise probiyotik yan etkileri ile ilgilidir. Her ne kadar probiyotikler güvenli kabul edilse de aşırı probiyotik alımı bazı kişilerde baş ağrısı, gaz, şişkinlik, karın ağrısı, susuzluk veya kabız gibi çeşitli yan etkilere neden olabilir.

Peki probiyotik ne zaman içilmeli? Esasında, “Probiyotik ne zaman içilir?” sorusunun kesin bir yanıtı yoktur. Günün herhangi bir saatinde probiyotik takviyesi alınabilir. Probiyotik takviyesi ambalajı üzerinde önerilen dozu önerilen vakitte almak veya bir uzmana danışmak en doğru yöntemdir. Genellikle probiyotiklerini yemekten bir saat kadar önce veya direkt olarak yemek saatinde alınması önerilir.

Probiyotik ve Prebiyotik Arasındaki Farklar Nelerdir?

Probiyotik ve prebiyotik arasındaki farkı anlamak için öncelikle probiyotik ne demek bilmek gerekir. Probiyotikler, genellikle bağırsakta bulunan ve vücudun çeşitli faaliyetlerinde etkin rol oynayan yararlı bakterilerdir. Ancak tıpkı insan vücudunun çalışmak için besine ihtiyaç duyduğu gibi, probiyotikler de faaliyetlerini sürdürebilmek için prebiyotik adı verilen besinlere ihtiyaç duyar.

Bağırsaktaki yararlı mikroorganizmaları besleyen prebiyotikler sindirilemez ancak probiyotikler için önemli bir besin kaynağıdır. Bu tip besinlere verilebilecek başlıca örnekler bitki lifleridir. Sindirilemeyen bu besinler, vücuttan atılmadan önce kalın bağırsakta fermente olur. Bu fermentasyon süreci ise probiyotiklerin büyüyüp çoğalmasını sağlar. Dolayısıyla, prebiyotiklerin probiyotikleri besleyip güçlendirdiğini söylemek mümkündür.