Bazal Metabolizma Nedir, Nasıl Hesaplanır, Nasıl Korunur?

Bazal Metabolizma Nedir, Nasıl Hesaplanır, Nasıl Korunur?

Kilo vermeye çalışan pek çok kişi kalori yakmak için yoğun bir şekilde egzersiz yapmanın gerekli olduğuna inanır. Ancak, her ne kadar düzenli egzersiz sağlık yönünden yararlı olsa da insan vücudu yalnızca fiziksel aktivite sırasında kalori yakmaz. Vücudun günlük harcadığı kalorilerin büyük bir miktarı temel yaşamsal fonksiyonlar için kullanılır. Bazal metabolizma vücudun bu işlevlerine enerji sağlanması konusunda bilinmesi gereken bir terimdir. Peki bazal metabolizma nedir?

Temel olarak bazal metabolizma nefes alma, kan dolaşımı gibi temel biyolojik süreçler için vücutta enerjinin sağlandığı sürecin bütünüdür. Diyet yapmaya başlayacak kişilerin bazal metabolizma hızlarını bilmeleri faydalı olabilir. “Vücudun temel fonksiyonları için harcadığı enerji miktarı nasıl hesaplanır?” ve “Kilo verirken bu miktar nasıl korunur?” sorularının cevabı bu içeriğimizde.

Bazal Metabolizma Nedir?

Beslenme ve kilo verme gibi konular hakkında araştırma yaparken birçok farklı terimle karşılaşılabilir. Bu tür terimler arasında bazal metabolizma da yer alır ve verimli bir diyet süreci için bunun ne olduğunu, hızının nasıl hesaplandığını bilmek faydalı olabilir. Dolayısıyla "Bazal metabolizma ne demek?" kilo vermeyi amaçlayan pek çok kişi tarafından sorulan bir sorudur.

Bu terimin başındaki ifade olan "bazal" temel anlamına gelir. "Metabolizma" ise vücudun besinleri enerjiye çevirerek tüm yaşamsal işlevlerini sürdürecek yakıtı elde etmesini içeren süreci ifade eder. Bu iki terim birleştiğinde ise, vücudun temel fonksiyonları için gerekli olan enerjinin sağlandığı süreci ifade ederler. İnsan vücudu en basit işlevleri için dahi enerjiye ihtiyaç duyar ve dinlenme halindeyken bile enerji harcar.

Bazal Metabolizma Hızı Nedir?

Amaç ister kilo vermek ister kilo almak olsun, günlük tüketilen kalorileri bilmek önemlidir. İnsan vücudunun günlük kalori tüketimi söz konusu olduğunda "bazal metabolizma hızı nedir?" sorusu merak edilen konular arasında yer alır.

Fiziksel aktivite sonucunda insan vücudu belirli bir miktar kalori yakar. Fakat vücudun kalori ihtiyacı yalnızca fiziksel aktivite ile ilgili değildir. Vücutta temel fonksiyonların gerçekleşmesi için de enerjiye ihtiyaç vardır. Bu temel fonksiyonlar arasında kalbin atması, vücut ısısının korunması ve hücre üretimi gibi süreçler bulunur.

Vücutta temel fonksiyonlar için harcanan günlük enerji miktarına bazal metabolizma hızı adı verilir. Yaşamsal süreçler için gerekli bu enerji miktarı dışında, fiziksel aktiviteyle harcanan kaloriler ve besinlerin termik etkisi de hesaba katılarak günlük ihtiyaç duyulan toplam kalori miktarı belirlenir.

Bazal Metabolizma Hızı Nasıl Hesaplanır?

Bir kişi vücudunun günlük ihtiyaç duyduğu kalori miktarını bildiğinde beslenme programını buna göre ayarlayarak daha verimli bir diyet süreci yaşayabilir. Bunun için öncelikle bazal metabolizma hesaplama işleminin nasıl yapıldığını bilmek gerekir. Peki, bazal metabolizma nasıl ölçülür ve sonra günlük ihtiyaç duyulan toplam kalorilerin hesaplanması için hangi değerler eklenir?

Bazal metabolizma hızı hesaplama işlemi için kullanılan çok sayıda farklı formül vardır. Bu formüller tamamen kesin olmamakla beraber yaklaşık tahmini bir sonuç verirler. Pek çok uzman tarafından en doğru sonuçları verdiği düşünülen formül Mifflin-St Jeor formülüdür. Buna göre bazal metabolizma hızı erkekler için: (10 × vücut ağırlığı) + (6.25 × boy) - (5 × yaş) + 5 formülüne göre hesaplanırken kadınlar için: (10 × vücut ağırlığı) + (6.25 × boy) - (5 × yaş) - 161 formülü kullanılır.

Yapılan bu hesaplamanın sonrasında günlük ihtiyaç duyulan toplam kalori miktarının %60-70'lik bir bölümü belirlenmiş olur. Ardından çıkan sonuca fiziksel aktiviteyle harcanan kaloriler ve besinlerin termik etkisi eklenerek günlük harcanan kalorilerin yaklaşık olarak ne kadar olduğu anlaşılır.

Bazal Metabolizma Hızını Bilmek Neden Önemlidir?

Birçok farklı formül veya internet üzerinde farklı pek çok sitede sunulan araçlar kullanılarak vücudun temel fonksiyonları için ihtiyaç duyulan kalori miktarı hesaplanabilir. Bu miktarı bilmek temel olarak diyet konusunda daha iyi bir verimlilik elde etmek açısından önemlidir.

Ufak bir hesaplama yaparak bazal metabolizmanın hızının altında beslenmek için kişinin ne kadar kalori alabileceği öğrenilebilir. Bazal metabolizma hızına göre diyet programı oluşturularak kilo vermek ve almak daha verimli şekilde gerçekleştirilebilir.

Kişiye özel bir diyet programı oluştururken vücudun günlük harcadığı kalori miktarını bilmek önemlidir. Bu şekilde sistematik olarak uygulanan diyetler arasında Kalibra Diyeti de yer alır. Kalibra Diyeti hakkında daha detaylı bilgi için "Kalibra diyet metodu nasıl uygulanır?" başlıklı sayfa incelenebilir.

Bazal Metabolizma Hızını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Vücutta basit biyolojik işlevlerin yerine getirilmesi için ihtiyaç duyulan enerji miktarını ifade eden bazal metabolizma hızı çeşitli faktörlere göre değişiklik gösterebilir.Bazal metabolizma hızını etkileyen faktörler arasında cinsiyet, kilo, boy, yaş, uygulanan diyet, genetik özellikler ve vücuttaki kas oranı gibi unsurlar yer alır.

Örneğin çok uzun süre aç kalmak, kas kaybı yaşamak gibi durumlar bu değerde düşüşe neden olabilir. Diyet yaparken kas kaybını önlemek için yeterli fiziksel aktivite yapmak ve iyi bir beslenme programı uygulamanın yanı sıra protein yönünden zengin ketojenik içecek çeşitleri tercih edilebilir.

Bazal Metabolizma Hızı Nasıl Korunur?

Verimli bir diyet süreci geçirmek isteyen birçok kişi "Bazal metabolizma nasıl hızlandırılır?" gibi soruların cevaplarını merak edebilir. Peki bazal metabolizma hızı nasıl artar ya da bu hız nasıl korunur?

Diyet sırasında bazal metabolizma hızını hızlandırmak veya korumak için kas kazanmak etkili olabilecek bir adımdır. Çünkü vücutta daha yüksek kas oranı olması bazal metabolizma hızını da artırır.

Aşırı kalori kısıtlamasından kaçınmak ve sağlıklı beslenmek de bazal metabolizma hızını korumak adına önemlidir. Sağlıklı beslenme "bağışıklık sistemi nasıl güçlenir?" sorusunun da cevaplarından biridir. Yani iyi bir diyet yalnızca fitness için değil sağlıklı bir yaşam için de önem arz eder.